Wat is auteursrecht?
Het auteursrecht is bedoeld om te voorkomen dat iemand zonder toestemming van de maker gebruik maakt van een werk dat door een ander gemaakt is. Dankzij het auteursrecht mogen schrijvers, fotografen, journalisten, softwareontwikkelaars, muziekauteurs en andere makers als enige beslissen over wat er gebeurd met hun werken.

Wat mij opviel is dat een compositie nog niet eens af hoeft te zijn om al auteursrecht te hebben. Op bijvoorbeeld kladjes of een partituur wat nog niet helemaal af is, als ze maar origineel zijn, kun je dus al auteursrecht hebben. Maar bijvoorbeeld een melodietje wat je in je hoofd hebt bedacht wordt niet beschermd, het ´werk´ moet dus wel enigzins waarneembaar zijn. Dit betekent dat het ergens moet zijn vastgelegd. Het hoeft niet perse zo te zijn dat het werk door iemand anders dan de maker waargenomen is; zelfs al bij een kladje dat nog nooit door iemand anders dan de maker is gezien geldt auteursrecht.

 In artikel 1 van de Auteurswet wordt het Auteursrecht als volgt omschreven: Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.

 Verschillende soorten rechten/ bescherming
De Auteurswet biedt ook een vorm van economische bescherming voor de ‘creatieve industrie’. Zonder wettelijke bescherming heeft het eigenlijk geen zin om origineel werk uit te geven, want dan zou iedereen vrij zijn om creaties te kopiëren of plagiaat te plegen. Dankzij de bescherming van de Auteurswet kunnen componisten, wetenschappers en ‘makers’ gerust hun originaliteit tonen en hier geld mee verdienen zonder bang te hoeven zijn dat hun werk wordt gejat.

De rechten om werken openbaar te maken en te verveelvoudigen worden ook wel exploitatierechten genoemd. Veel muziekauteurs kiezen ervoor om hun exploitatierechten over te dragen. Dat houdt in dat ze hun werk aan een andere persoon of organisatie 'geven' om hun muziekauteursrecht te exploiteren en vergoedingen te regelen voor gebruik van hun werk. Zo heb je bijvoorbeeld muziekuitgevers die via een uitgavecontract met de maker een deel van de rechten overnemen zodat de uitgevers het werk van de auteur kunnen promoten. Ik zag dat er ruim 20.000 componisten en tekstdichters de exploitatie van hun muziekauteursrecht hebben overgedragen aan Buma/Stemra.

Naast exploitatierechten bestaan ook persoonlijkheidsrechten, persoonlijkheidsrechten beschermen de persoonlijke band tussen de maker en zijn werk. Zo mag een auteur zich bijvoorbeeld verzetten tegen openbaarmaking van zijn werk onder een andere naam, tegen het wijzingen of aanpassen van zijn werk omdat dat de naam en waarde van de maker kunnen schaden. De persoonlijkheidsrechten blijven bij de maker van de werken en kunnen niet worden overgedragen aan Buma/Stemra.

Auteursrecht duurt niet eeuwig. Zeventig jaar na het overlijden van de auteur vervalt het recht. Daarom is veel klassieke muziek inmiddels vrij van auteursrecht en wordt daar ook gebruik van gemaakt.

Hierdonder kunt u vragen stellen over het auteursrecht.